نامه فرهنگ و ارتباطات
ایران‌هراسی؛ پروژه‌ای در مسیر شرقشناسی
نوع مقاله : مقاله ترویجی
چکیده
دانش شرقشناسی شکلی از دانش درباره «دیگری» است که می‌توان در ابتدای امر آن را مطالعه و تحقیق درباره جنبه‌های مختلف شرق مانند زبان، تاریخ، فرهنگ و سیاست دانست. شکل دیگری از شرقشناسی نیز وجود دارد که در واقع توجیه‌کننده دوران استعمارگری، اروپامحوری و آمریکامرکزی است و به دنبال این است تا از منظری ایدئولوژیک، بین «خود» و «دیگری» تمایزی اساسی قائل شود و برتری خود را نتیجه بگیرد. بهترین راه برای تقابل با دیگری، ایجاد هراس در بین افکار عمومی است. این هراس از دیگری گاه در قالب «آفریقاهراسی» و «ژاپن‌هراسی» و گاه در قالب «اسلام‌هراسی»، «شیعه‌هراسی» و «ایران‌هراسی» بوده است. پروژه ایران‌هراسی، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و به ویژه پس از تحولات منطقه در قالب بیداری اسلامی به شدت در حال پیگیری است.
ایران‌هراسی هم از سوی کشورهای غربی و هم در بین کشورهای عربی حوزه خلیج فارس دنبال می‌شود. در این راستا می‌توان گفت که تمامی رسانه‌های انگلیسی‌زبان و عربی‌زبان، اعم از رسانه‌های دیداری مثل العربیه و الجزیره و رسانه‌های مجازی مثل سایت‌های اینترنتی، هم‌راستا با سیاست‌های کشورهای خود بوده‌اند.
در این مقاله با تأکید بر پروژه شرقشناسی و مفاهیم مرتبط با آن مثل «خود» و «دیگری» درصدد نشان دادن این هستیم تا ایران‌هراسی را پروژه‌ای در مسیر شرقشناسی معرفی کنیم که از مسیر «اسلام‌هراسی» و «شیعه‌هراسی» می‌گذرد.
کلیدواژه‌ها
)